Aşk Üzerine Bir Film

Dozunda kamera kullanımı, sağlam sinema dili, hilesiz anlatımı, ekonomik müziğiyle de etkileyici bir film Kieslowski’nin yapıtı. Yapay Hollywood aşklarından bıkmış ve insancıl bir şeyler izlemek isteyen seyirci için ideal bir seçim

IMDB: 8.3
Rotten Tomatoes: % 100
Manalı Filmler: 9.0

İlk aşk, ilk cinsel ilişki hemen tüm insanların yaşamında özel bir yere sahip kuşkusuz.

Bu genelleme, 19 yaşındaki deneyimsiz postane memuru Tomek için de geçerlidir. Belki şu farkla: Tomek ilk aşkını yaşıtı kızlar arasından ve okul gibi doğal bir çevreden bulmaz. Onun aşkı site komşusu Magda’dır. Her gece teleskopunun başına geçip umutsuzca izlediği, yalnız yaşamına, sevgilileriyle ilişkilerine tanık olduğu, 30 yaşındaki Magda.

Aşık olmak zor iştir; ya ötesi kolay mı? Magda, Tomek’in varlığından bile haberdar değildir. Arada sırada gelen telefonlardaki gizemli “soluk”, uzak durulması gereken bir yabancıdır Tomek onun için… Kadına nasıl açılacağını bir türlü bilemez delikanlı, her fırsatta karşısına çıktığı halde bir türlü konuşamaz.

Gün gelecek Tomek gizli duygularını anlatmak zorunda kalacaktır Magda’ya. Ardından gelecek olansa, Magda ile Tomek arasında kurulan garip bir arkadaşlık ve rollerin değişimidir.

Polonyalı usta yönetmen Krzysztof Kieslowski, 10 Emir’den esinlenerek çektiği dizi filmlerin aşk konulu ikincisi için böyle bir öykü seçmiş. Yalın ve çarpıcı bir öykü…

Filmin iki baş kişisi arasındaki farklılıklar, aşk ilişkisinin kendisinin sık rastlanmayan türden oluşu, filmin etkisini artıran unsurların başında geliyor. Öyle ki ana karakterler arasındaki eşitsizlik bile, üzerinde epey düşünülmesi gereken bir motif.

Magda görmüş geçirmiş, yaşadığı ilişkiler yüzünden artık aşka inanmayan, insan ilişkilerinde inandığı tek unsur olan cinselliği farklı erkeklerin kollarında, geçici ilişkilerle yaşamaya çalışan bir kadın. Bu haliyle Magda, özellikle kapitalist toplumlarda yaşayan; yalnız, mutsuz, doyumsuz; dine, ahlağa ve pek çok toplumsal değere sırt çevirmiş, inançsız bireyi simgeliyor.

Tomek ise tüm saflığıyla henüz bozulmamış olanın bir simgesi. Aşka inanıyor, ona ulaşmaya çalışıyor. Utangaç, fazlasıyla kırılgan... Deneyimli Magda karşısında tutunamayacak, onunla aşık atamayacak denli bilgisiz.

Ama yine de bir üstünlüğü vardır Tomek’in: İnsancıllığı… Öyle ki Tomek giderek inançsız Magda için bir öğretici, bir yol gösterici oluyor, ona yitirdiği güzellikleri anımsatıyor. Yoksa Magda bu çocuksu ilişkiden neden o kadar etkilensin, alt üst olsun? (Tomek’in yanında kaldığı yaşlı kadın Magda’ya “Size aşık oldu,” diyor, “Kötü bir seçimdi”. Magda onaylıyor: “Evet, kötü”.)

Öyküsünün yanı sıra tüm sinemasal özellikleriyle de hayli başarılı bir yapıt “Aşk Üzerine Bir Film”.

Alıştığımız Hollywood yıldızlarına pek benzemeyen oyuncuları; son derece sıradan bir fiziğe sahip Lubaszenko ile güzel sayılabilecek ama bir yıldızın çekiciliğinden yoksun Szapolowska, önce fizikleriyle “bizim gibi” insanları sergiliyor, ardından oyunculuklarıyla insancıl dramları başarıyla yansıtıyorlar.

Dozunda kamera kullanımı, sağlam sinema dili, hilesiz anlatımı, ekonomik müziğiyle de etkileyici bir film Kieslowski’nin yapıtı. Yapay Hollywood aşklarından bıkmış ve insancıl bir şeyler izlemek isteyen seyirci için ideal bir seçim. Tabii, bu kadar az çıplaklıkla ve hiç sevişme göstermeden bunca erotik bir film yapabilme becerisini izlemek de az şey değil.

İFA’ya teşekkür:
Son dönemde izlediğimiz “Rembetiko”, “Diary of a Death Foretold / Kırmızı Pazartesi”, “Meeting Venus / Venüs’le Buluşma”, “Rhapsody in August / Ağustosta Rapsodi” ve “Aşk Üzerine Bir Film” gibi filmlere, yakında gösterilecek olan “Oci Ciornie / Siyah Gözler”i, “Ziemia Objecana / Vaatler Ülkesi”ni ekleyince ortaya etkileyici bir tablo çıkıyor. Hollywood’un at oynattığı sinema piyasamızda, Japonya’dan Sovyetler Birliği’ne, Polonya’dan Macaristan’a farklı ülkelerden ve Kurosawa, Szabo, Kieslowski, Rosi gibi usta yönetmenlerden bunca güzelim yapıtı bize izleme olanağı veren dışalımcı şirketlerimiz sinemaseverlerin takdirini kazanıyorlar. Bu görkemli tablonun oluşmasında aslan payı ise İstanbul Film Ajansı’nın.

Teşekkürler IFA.

Güneş, 2 Ocak 1992

Meraklısına:
İFA Onat Kutlar’ın firmasıydı. Şair ve yazar Kutlar, 1965’te kurduğu Türk Sinematek Derneği’ni uzun süre yönetmiş, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı İcra Kurulu'nda da görev yapmıştı. “Hakkari’de Bir Mevsim” ve “Hazal” gibi ödüllü filmlerimizin senaryosunu da yazan Kutlar, 30 Aralık 1994’te The Marmara Oteli’ne yapılan bombalı saldırıda ağır yaralanmış, 11 Ocak’ta vefat etmişti.

Krótki film o milosci / A Short Film About Love / Aşk Üzerine Bir Film Yönetmen: Krzysztof Kieslowski
Senaryo: Krzysztof Kieslowski, Krzysztof Piesiewicz
Yapımcı: Ryszard Chutkowski
Oyuncular: Grazyno Szapolowska (Magda), Olaf Linde Lubaszenko (Tomek), Stanislaw Gawlik (Postacı), Piotr Machalica (Roman)
1988 Polonya yapımı, 86 dakika
Dağıtımcı firma: İstanbul Film Ajansı
Gösterim tarihi: 27 Aralık 1991
DVD firması: Saga