Vengo

Roman deyince aklınıza ne geliyorsa Gatlif filmlerinde tam da o var: Özgürlük ve macera tutkusu, düzenli hayata ve otoriteye tepki, “maske”sizlik, anı yaşamak ve tabii ki müzik

IMDB: 6,6
Metacritic: % 64
Manalı Filmler: 7,5

Kapı gıcırtısına da ihtiyaçları yok bu adamların; bir işin, muhabbetin, hatta yolun ortasında aniden oynamaya başlayabiliyorlar. Mutluluk da, hüzün de aynı kapıya çıkıyor onlarda: eller birbirine, ayaklar yere vuruluyor; kıvrak figürlere, derin bir acı veya dinmez bir öfke taşıyan yüzler ve icabında bıçaklar eşlik ediyor…

Kendisi de Roman olan müzisyen-yönetmen Tony Gatlif’in filmleri, ünlü Kusturica yapıtı “Times Of The Gypsies / Çingeneler Zamanı”ndan ziyade Aleksandar Petrovic’in eserlerini anımsatıyor (-Geçen Yıl Ankara Film Festivali’nde “Mutlu Çingeneler de Tanıdım” adıyla gösterilen- “I Even Met Happy Gypsies / Ah, Bu Çingeneler”, 1967; “It Rains in My Village”, 1968): Sinemasal açıdan görkemli değiller, yapısal açıdan hayli gevşekler… ama tam da bu yüzden Romanları daha iyi anlatıyorlar.

Roman deyince aklınıza ne geliyorsa Gatlif filmlerinde tam da o var: Özgürlük ve macera tutkusu, düzenli hayata ve otoriteye tepki, “maske”sizlik, anı yaşamak ve tabii ki müzik… Gatlif müziğe aşık; filmlerinde bol bol şarkı kullanıyor, müzik yapan, şarkı söyleyen insanları dakikalarca gösteriyor. Her filminde kendisine ait birkaç beste veya şarkı sözünün olması bir yana, öyküsünü kurarken müziğe de özel yer veriyor. Örneğin ünlü “Gadjo Dilo”nun (1997) hikayesi şöyle: “Genç bir Fransız, babasının çok sevdiği bir şarkıyı söyleyen kimliği belirsiz kadını bulmak amacıyla Romanya’ya gelir”… Tek kelime Romence bilmeyen bir delikanlı, hiç tanımadığı bir ülkedeki bir Roman köyüne kalkıp gelir mi? Hadi geldi diyelim, aradığı şarkıcı orada olmadığı halde haftalarca kalır mı?.. Bu bir Gatlif filmiyse gelir de, kalır da…

Bir Gatlif filminde iki Fransız sevgili, bir anda karar verip Cezayir’e gidebilirler, “Exiles”te olduğu gibi. Ve tabii ki parasızdırlar, gemiye kaçak binerler, çok dara düştüklerinde meyve toplamak gibi işlere girerler vs. Akla düşünce gitmek, gidilir çünkü, nasıl olursa olsun, bedeli ne olursa olsun…

Bazense gidilecek yer kalmaz: “Vengo”nun ana karakteri Caco'nun durumu budur, hayat taşınması çok zor bir yüke dönüşmüştür. Flamenkoya sığınır Caco, zeka özürlü yeğenini eğlendirmektir görünürdeki hedefi, ama anlaşılır ki aslında notalar içinde kaybolup gitmeyi özlemektedir, “rakı şişesinde balık olsam” misali…

Ödülleri:
İstanbul Film Festivali Jüri özel Ödülü (2001)
Ayrıca 1 ödül, 1 adaylık

Meraklısına:
Ünlü ney sanatçımız Kudsi Erguner filmde bir sahnede görünüyor, ayrıca “Bulena” ve “Nací en Alamo" isimli şarkılarda ney üflüyor.

Yonca Lodi’nin uyarladığı “Naci en Alamo” olağanüstü bir eser, filmde kullanılan versiyon ise müthiş, dinlemezseniz çok şey kaçırırsınız. Şu videoklip resmi bir çalışma değil, anlaşılan şarkının bir hayranı filmden planlar üzerine –film için şarkıyı söylediğinde 17 yaşında olan- Remedios Silva Pisa’nın şimdiki görüntüsünü eklemiş. Sonuç feci olmuş ama başka klip de yok.

Şarkı sözü
“Naci en Alamo”

no tengo lugar
y no tengo paisaje
yo menos tengo patria

con mis dedos hago el fuego
y con mi corazon te canto
las cuerdas de mi corazon lloran

naci en alamo
naci en alamo
no tengo lugar
y no tengo paisaje
yo menos tengo patria

naci en alamo
naci en alamo
ay cuando canta(s)
y con tus dolores
nuestras mujeres te chican

Hiçbir yerden gelmiyorum
Ne toprağım var
Ne de vatanım

Parmaklarımla ateş yakarım
Yüreğimden söylerim şarkımı
Kalbimin telleri ağlıyor

Alamo’da doğdum
Yerim yok
Toprağım yok
Yurdum yok

Alamo’da doğdum
Aşk için doğmuşum
Böyledir bizim kadınlarımız
Şarkısını öyle söyler ki
Büyüler insanı

Vengo
Yapım, Müzik ve Yönetim: Tony Gatlif
Senaryo: David Trueba, Tony Gatlif
Oyuncular: Antonio Canales (Caco), Orestes Villasan Rodríguez (Diego), Antonio Dechent (Primo Alejandro), Bobote (Primo Antonio), Juan Luis Corrientes (Primo Tres), Fernando Guerrero Rebollo (Fernando Caravaca), Maria Faraco (La Catalana).
2000 İspanya, Fransa, Almanya, Japonya ortak yapımı, 90 dakika.