Kıyamet

Dennis Hopper'ın anısına...

IMDB: 8.6 (35. sırada)
Allmovie: 4.5/5 yıldız
Metacritic: % 90
Manalı Filmler puanı: 9.5
“Sinema Tarihinin En İyi 1000 Filmi” listesinde 27. sırada
“İnanç ve Sanat” sitesinin listesinde 42. sırada

Görkemli delilik…

“Kıyamet” hayatta görüp görebileceğiniz en görkemli filmlerden biridir ve adeta deliliği tarif etmek üzere yapılmıştır. Belki amaç bu değildi, ama sonucun o olduğu kesin: Binlerce savaş filmi içinde savaşın nasıl bir deliliğin ürünü olduğunu sadece “Kıyamet” anlatır.

Jim Morrison’ın ölüm güzellemesi olan klasik The Doors şarkısı “The End” eşliğinde bir ormanın bombalanmasını izleriz açılış sahnesinde. Ardından Willard’ın bir otel odasında geçirmekte olduğu sinir krizini. Sheen’in gerçekten sarhoş halde, doğaçlama yaparak, rolüne kendini kaptırıp gerçek cama yumruk atarak oynadığı bu sahneler filmin ana kahramanının uçurumun kıyısında olduğunu anlatır. Yoruma göre değişir: Daha esnek kişiler “delirmek üzere” der, ahalinin çoğunluğuna göreyse Willard çoktan geçmiştir aklın sınır çizgisini…

Az sonra Willard bir başka ABD subayını, Albay Kurtz’u öldürmekle görevlendirilir. Ordunun yetkili ağızları Kurtz’un delirdiğini açıklar, yaptığı çılgınlıkların bir kısmını anlatırlar.

Böylece Willard’ın Kurtz’a doğru yolculuğu başlar: Vietnam’ı neredeyse boydan boya geçerek Kamboçya içlerine doğru…

Yolculuk boyunca karşılaştığı birbirinden renkli karakterlerin hiçbiri aklı başında görünmez, öte yandan film, “aklı başında” bir savaş filminde göremeyeceğiniz sahneleri birbiri ardına sıralayarak ilerler: O bölgede dalgalar iyi olduğu için delice bir saldırıyı göze alan sörf meraklısı Yarbay, askerlere moral olsun diye yarı çıplak dans eden Playboy kızları, onlarca yıldır işledikleri toprağı korumak için hayatlarını ortaya koyan Fransızlar, Kurtz’a gönüllü biat eden sivil foto muhabiri, şaka olsun diye yine ABD ordusuna ait bir tekneye meşale fırlatan askerler… ve alkolün, uyuşturucunun envai çeşidi…

Sonuç: ABD’nin kendisinden onlarca kat küçük bir ülkede yaşadığı “kıyamet”in resmi…

Meraklısına:
“Sabahları napalm kokusunu seviyorum”, Amerikan Film Enstitüsü tarafından sinema tarihinin en iyi 12., Premiere dergisince ise en iyi 45. repliği olarak seçildi. Derginin listesinde “Dehşet… Dehşet…” 66. sıradaydı.

Amerikan Film Enstitüsü’nün belirlemesine göre “Kıyamet”, sinema tarihinin en iyi 30. filmi. Film4’ün “Ölmeden Görmeniz Gereken 50 Film” listesinde ise 1. sırada. Empire dergisinin Tüm Zamanların En İyi 500 Filmi listesindeki yeri ise 7… Ayrıca Hollanda sinema dergisi “Skrien” tarafından 2002’de son 25 yılın en iyi filmi seçildi.

Ödülleri:
En İyi Görüntü Yönetmeni (Vittorio Storaro) ve En İyi Ses dallarında Oskar; Film, Senaryo, Yönetmen, Sanat Yönetimi, Kurgu ve Yardımcı Erkek Oyuncu (Robert Duvall) dallarında Oskar adaylığı.

Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ve FIPRESCI ödülleri.

Fransız Cesar, İtalyan David di Donatello ve Japon Akademisi ödüllerinde En İyi Yabancı Film.

Yönetmen, Müzik ve Yardımcı Erkek Oyuncu (Robert Duvall) dallarında Altın Küre, Dram Filmi dalında Altın Küre adaylığı

En İyi Yönetmen ve Yardımcı Erkek Oyuncu (Robert Duvall) dallarında BAFTA; Film, Erkek Oyuncu, Müzik, Görüntü, Kurgu, Yapım Tasarım ve Ses dallarında BAFTA adaylığı

Amerikan Yazarlar Birliği ve Amerikan Yönetmenler Birliği ödülleri.

Seçme replikler:
Willard (dış ses): “Vietnam’da yalanlar o kadar hızlı büyür ki üzerinde durabilmek için kanatların olması gerekir.”

Willard (dış ses): “Onları makineli tüfekle tarıyoruz, sonra da yara bandı veriyoruz.”

Hubert de Marais: “Biz Vietnamlılarla birlikte çalıştık, hiçbir şeyden bir şey ürettik, yarattık… Burada kalmak istiyoruz çünkü burası bize ait. Burası ailemizi bir arada tutuyor. Biz bunun için savaşıyoruz. Ama siz… siz Amerikalılar, tarihteki en büyük hiç için savaşıyorsunuz!”

Willard: “Hey asker, buranın komutanı kim?”
Asker: “Siz değil misiniz?”

Apocalypse Now Redux / Kıyamet
Yönetmen: Francis Ford Coppola; Senaryo: Francis Ford Coppola, John Milius, Michael Herr (Joseph Conrad'ın "Heart of Darkness" isimli romanından); Yapımcılar: Kim Aubry, Francis Ford Coppola; Oyuncular: Marlon Brando (Albay Kurtz), Martin Sheen (Yüzbaşı Willard), Robert Duvall (Yarbay Kilgore), Frederic Forrest (Chef), Sam Bottoms (Lance), Laurence Fishburne (Clean), Dennis Hopper (Foto muhabiri); 1979 ABD yapımı, 202 dakika; Gösterim tarihi: Şubat 1980; DVD firması: A. E. Film / Saga.